یادداشت روز دکتر مهدوی از نکات دومین مناظره و جمعبندی آن

یادداشت روز دکتر مهدوی

16.02.1396

 نکات دومین مناظره و جمعبندی آن

دومین مناظره کاندیداهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با محوریت مسائل فرهنگی و سیاسی روز جمعه 15اردیبهشت از شبکه1 سیما به طور زنده پخش شد. مدیر برنامه  با مرتضی حیدری بود.

در قسمت اول مناظره هر کاندید به قید قرعه به سئوال مشخص شده در عرض 4دقیقه پاسخ داد. سایر کاندیداها هم در عرض 2دقیقه صحبتهای وی را نقد کردند. در قسمت دوم مناظره هر کاندید به قید قرعه به مدت 2دقیقه به یک سئوال مجری پاسخ دادند. در قسمت سوم مناظره هر کاندیدا یک جمعبندی ارائه داد

در این مناظره؛ دو جناح؛ منسجم در برابر هم قرار گرفتند. روحانی نسبت به مناظره قبلی؛ فعال تر بود و مقابله اصلی وی با قالیباف و سپس با رییسی بود. جهانگیری نسبت به مناظره قبلی؛ کمتر فعال بود. رئیسی نسبت به مناظره قبلی؛ فعالت تر بود و به سیاستهای دولت حمله میکرد.

شروع مناظره با سئوال مجری از قالیباف بود. قالیباف شروع صحبتهایش را با مسئله واردات کالا توسط دختر وزیر بهداشت که بیکار است شروع کرد و همین کار؛ مناظره را به سود وی سوق داد. روحانی بعد از صحبتهای رئیسی؛ درباره مسائل هسته ای گفت رئیسی اطلاعی از مسائل هسته ای ندارد.

جهانگیری گفت بحث این نیست که بین بد و بدتر انتخاب کنید؛ حرف این است که بین راه و بیراهه انتخاب کنید.  وی همچنین خطاب به رأی اولی ها گفت حتما شرکت کنید و از گذشته عبرت بگیرید.

روحانی این بار در مقام دفاع از برجام بود و گفت اگر برجام نبود بگویید کشور الان در چه نقطه ای قرار داشت؛ نفت را که الان روزانه بیش از 2 میلیون بشکه بفروش میرود؛ به 200هزار بشکه تنزل می کرد. وی گفت شما همانهایی هستید که وقتی ترامپ انتخاب شد؛ خوشحالی کردید که وی برجام را پاره می کند. روحانی در این مناظره از حقوق زنان و همچنین اقلیت های دینی صحبت کرد. وی از حقوق هنرمندان دفاع کرد. تا به این ترتیب نظر و آراء مردم را به سمت خود جذب کند.

روحانی مهاجم تر از سری قبل بود و برخلاف قبل روی اعصابش کنترل داشت که برایش مثبت بود. میرسلیم اینبار خیلی مهاجم و بصورت جناحی و در هماهنگی با رییسی وارد شد. جهانگیری خیلی صریح از دولت دفاع می کرد. اینبار دویل اصلی بین روحانی و قالیباف بود. اما در هر حال همه 6 کاندید طوری حرف زدند که خلاف چارچوبهای نظام و برانگیزاننده چالش جدی نباشد.

 

فضای مجازی:

در حالی که مناظره در حال انجام بود؛ در فضای مجازی یعنی توییتر و تلگرام؛ نفرات هر دو جناح فعال بودند و روی حرفهای نفرات مقابل بلافاصله موضع گرفته و حرف می زدند. نفرات باند روحانی خیلی جدی تر و فعال تر در اینترنت فعالیت می کردند. علیه رئیسی و قالیباف تراکت درست می کردند و آنها را به تمسخره می گرفتند.

 

محورها و بخشهایی از مناظره

قسمت اول مناظره

سئوال از قالیباف: چگونه میتوان بر شتاب رشد علمی و افزایش کیفیت آموزش افزود؟

جمعبندی قالیباف: من متعجبم آقای روحانی، من درد مردم را می‌گویم، اخلاق را رعایت نمی‌کنم! جنابعالی کسی را که پاسخگوی همین مشکلات است، از قضا مردم عزیز وقتی که به این مشکلات اشاره می‌شود من می‌گویم دولت 4درصدی‌ها و رویکرد 4درصدی‌ها و ویژه‌خواری‌ها همینها هستند. درد اینجاست که ما می‌گوییم دختر وزیر (به نقل از آقای جهانگیری) بیکار و مظلوم است و باید برود این کار را انجام بدهد؟ چرا پس بقیه مردم بیچاره اجازه چنین کاری را ندارند؟ علتی که 5 میلیون شغل ایجاد نمی‌شود، به محرومین رسیدگی نمی‌شود، علت اینکه در صندوق ذخیره فرهنگیان اتفاقاتی می‌افتد، همین‌ها هستند. اگر حرف اینها را هم بزنیم می‌گویند، قالیباف بداخلاق است. آیا درس اخلاق این است؟  بنده واقعا متاسفم و امیدوارم مردم انشاءالله به گونه‌ای عمل کنند که همه رویه‌ها را برگردانند و به آرمان‌هایی که امام مهربان به آن قائل بودند، بازگردند.

سئوال از میرسلیم: چه نوع تعاملی را با احزاب و جریانات منتقد و مخالف دولت قائل هستید و دولت شما چقدر  از شرح صدر لازم و رشد تضارب آرا در جامعه برخوردار خواهد بود؟

جمعبندی میرسلیم: آقای روحانی صحبت از حقوق شهروندی کردند اما آقای روحانی وقتی وزیر شما مقابل خبرنگار قرار می‌گردد و ضبط صوت او را می‌گیرد این یعنی احترام به حقوق شهروندی؟ یکی از مدیران دولتت شما به یکی دیگر می گوید بی شعور این یعنی حق شهروندی را رعایت کردن؟ باید حلم در مردمسالاری دینی در مقابل انتقاد اقلیت‌ها احزاب و گروه های مختلف و دلسوخته فراموش نشود. اجرای اصل هشتم قانون اساسی را در نظر بگیرید. قانونش هم نوشته شده است. به چه حقی دولت اجرا نمی‌کند؟ چرا تعطیل است؟ چرا اجرا نمی شود؟ فقط شعار دادن کافی نیست. امروز باید صادقانه پاسخگوی عملکردهای گذشته خود باشیم.

سئوال از رئیسی: چه راهکار موثری برای حفظ حقوق ملت ایران در موضوع هسته ای و رفع تحریم ها با توجه به برجام خواهید  داشت و چگونه می توانید از نقض مکرر آن از سوی آمریکا و دیگر دولت‌ها جلوگیری کنید؟

جمعبندی رئیسی: آقای روحانی شاید در ذهنشان باشد چون یک ملاقاتی بود بین ما و ایشان  قبل از این قضایا. من در رابطه با مسائلی در خصوص ان پی تی گفتند که گزارشاتی شده شما در جریان هستید گفتند که الانن فرصت نیست و بعدا صحبت می کنیم. من اطلاعاتم در خصوص برجام و موضوعات سیاست خارجی در جلساتی که شرکت کردم نمی گویم به اندازه دیپلمات ها اما بسیار زیاده بود و در جریان مسائل سیاست خارجی هستم.نکته دوم برای سیاستمدارانی که برای برجام زحمت کشیدند ارزش قائلم. اما در این قضیه چه اتفاقی قرار بود بیفتد. قرار بود هم چرخ اقتصاد بچرخد و هم چرخ سانتیرفیوژها. واردات و صادرات الان این رکودی که جملگی وارد شده است تحریم های بانکی، از آقای سیف گفتیم چه می کنید در این خصوص گفتند تا الان هیچ. آقای طیب نیا وزیر اقتصاد گفتند که ما مسئله بانکی مان مسئله همچنان باقی است و فلج است مسائل اقتصادی. آقای ظریف گفتند که آمریکاییها نه به متن و نه به روح آن پایبند هستند.

سئوال از هاشمی طبا: مهمترین اولویت های سیاست خارجی دولت شما چیست؟ چه سیاستی در برابر مقابله با  جریان تروریسم دارید؟

جمعبندی هاشمی طبا: من تشکر می‌کنم از تذکراتی که برادران عزیز دادند و موضوع را  بسط دادند و باز کردند. چند مسئله هست که ما می توانیم ارتباطاتمان را با همسایگانمان به خوبی انجام بدهیم. به جای آنکه باا همسایگانمان به تضاد برسیم باید به تعامل برسیم.

سئوال از جهانگیری: کشور عزیز ما ایران امن ترین و قدرتمندترین کشور منطقه است؛ برنامه و راهکار جنابعالی برای استمرار استحکام  و توسعه قدرت دفاعی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چیست؟

جمعبندی جهانگیری: مردم مهمترین سرمایه کشور هستند. در دفاع مقدس آمدند مشکلات راحل کردند، در 92 آمدند مشکلات را حل کردند.مردم عزیز ما یادتان می آید وضع اقتصادی ما چطور بود دارو پیدا نمی شد بیماران خاص چه عذابی می کشیدند؟ کره و شیرخشک پیدا نمی شد؟ مردم شب ها در صف می خوابیدند تا چند سکه بخرند. تهدیدات بزرگی علیه کشور بود همانطور که رهبری فرمودند شما به صحنه آمدید و مشکلات را حل کردید و تهدیدات را رفع کردید. در دوره اصلاحات خاتمی با گفتگوی تمدنها به ایران بعد داد. .. امروز دو تفکر برای اداره مملکت مقابل هم قرار گرفته است در یک طرف جریانی سعی داشت با جنجال آفرینی بگم بگم های دروغین، ناپختگی و بی تجرگی خود را در سیاست داخلی و خارجی پنهان کند. امروز ممکن است با چهره دیگر به صحنه بیاید. عملکردها را ببینیم، برخوردها چگونه بوده است؟ مگر در همین بیلبوردهای خیابانهای تهران برای خالی کردن دل ظریف و یارانش چه تهمت هایی زده نشد؟ ولی امروز عکس یادگاری با برجام می گیرند.... ما توانستیم ماشین اقتصاد را از دره بیرون بیاوریم ولی هنوز به سرعت خودش نرسانیدم.

 سئوال از روحانی: وجه تمایز سبک زندگی ایرانی اسلامی از سبک زندگی غربی چیست؟ و چه برنامه ای برای  ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی دارید؟

جمعبندی روحانی: یک نکته درباره کرسنت بگویم چون گفتند 14 میلیارد چون ممکن است ذهن مردم مشوش شود این نیست هنوز به داوری نرسیده و باید در داوری به نتیجه برسیم و رقمها این رقم ها نیست که درر شایعات گفته می شود. مسئله مهم این است که بگوییم میخواهیم چه کنیم؟  می‌خواهیم برگردیم به قبل 92 یا راهی که ملت بزرگ ما در این سه سال و نیم با همه زحمت و تلاش انمجام داده را ادامه داده و به اهداف برسیم؟ برنامه 5 ساله نوشته شده رفته بحث شده در مجلس تصویب شده اگر خیلی خوب تلاش کنیم در 5 سال آینده به طور متوسط رشد 5 درصدی داشته باشیم. رهبری هم همین را خواستند. آنها که رشد 26 درصدی وعده می دهند شدنی است؟ درآمد کشور را می شود 2.5 برابر کرد در 4 سال یا وعده توخالی است؟ کجای دنیا رشد 26 درصدی داشته؟ چرا دقیق سخن نمی‌گوییم؟می‌گوییم رکود است. سال 91 رکود چه بود رشد ما چه بود تقریبا -7 بود حالا که رشد بالای هشت درصد داریم شعار رکود داده می شود؟ بله در برخی بخشهای هنوز باید کار شود. این در صورتی امکانپذیر است که در همه زمینه ها مردم فریبی را کنار بگذاریم. برای موسیقی و هنر چه کردیم؟ ارکستر سمفونیک و ملی که تعطیلش کرده بودند را چه کسی راه اندازی کرد؟ سینماها را چه کسی دوباره راه اندازی کرد؟ این را ه امید را باید ادامه بدهیم نگذاریم بذر یاس پاشیده شود. بله قول دادیم در کنارر اجرای برجام هم سرمایه هم فناوری می‌ارویم و هم صادرات. ما وعده ندادیم عمل کردیم گفتیم گزارش دادیم.. بنابراین آنچه ما امروز در برابر آن قرار گرفتیم واقعیت دوراهی است که باید یکی را انتخاب کنیم،‌ یا شعار و وعده یا عمل و اجرا  یا یک مدیریت و دولت آمرانه یا یک دولت مردمسالار.

 

قسمت دوم مناظره

جهانگیری: فرهنگ ایرانی و اسلامی سهم مهمی در اقتدار کشور دارد و ما قادر خواهیم بود در این  خصوص مسائل را حل کنیم. هم مسائل بین المللی و هم مسائل داخلی کشور را حل کنیم.  دولت تمام همتش را به کارر می‌گیرد که هنرمندان بتوانند فعالیت‌شان را انجام بدهند..

 سوال از قالیباف: برنامه عملی شما برای تقویت بعد پرورش نظام آموزشی کشور چیست به نحوی که فارغ التحصیلان کشور بهره مندی برای زندگی و کار  و ساختن جامعه‌ای پویا باشند؟

قالیباف: یک تفکر هم تفکر دولت مردم است که تفکر دولت مردم معتقد است که ما به اندازه کافی سرمایه های مادی و انسانی داریم روشهای مناسب خوب را با جوانان عزیزمان و تکنولوژی داریم و می توانیم 5 میلیون شغل را ایجاد کنیم می توانیم سامانه ملی کارانه را سازمان بدهیم و بتوانیم این ارتباط را مخصوصا همین محیط دانشگاهی برقرار کنیم و می‌توانیم به قشر محروم و کم درآمد بتوانیم یارانه آنها را افزایش بدهیم و میتوانیم رونق اقتصادی و تحول اقتصادی را در طول 4 سال آینده به جامعه بیاوریم.

سوال از میرسلیم: سیاست و رویکرد شما در ایجاد اتحاد و همکاری میان قوا چیست و در صورت بروز اختلاف تا چه اندازه خود را ملتزم به  قانون می دانید؟

میرسلیم: اهمیت قوه مجریه بسیار بسیار زیاد است و قابل مقایسه نیست با سایر قوا. خود باید در  درجه اول مجری قانون باشد، ایین نامه های را هر چه سریعتر اجرا کند این اساس کا راست.  در قوه قضائیه که جز باا همکاری قوه مجریه همکاری نیست و آن پیشگیری از جرائم است. ما می دانیم منشاء اصلی جرائم در قوه مجریه است بنابراین اگر همه وزرا و در راس آنها رئیس جمهور تدبیری داشته باشد برای اینکه چگونگی پدیدار شدن جرائم مختلف و علل آن را مشخص کنند و سعی کنند با بررسی دقیق آماری این علل و عوامل با همکاری دستگاه قضایی نسبت به پیشگیری آن اقدام کنند ما بسیاری از موانعی که داریم دیگر شاهد نخواهیم بود.

سوال از هاشمی طبا: با توجه به ضرورت بهره مندی از کارکردهای مثبت و مفید فضای مجازی برنامه دولت شما در زمینه مدیریت و کاهش آسیب‌های  اخلاقی و اجتماعی فضای مجازی چیست؟

هاشمی طبا: همینطوری که اشاره شد فضای مجازی هم فرصتی است هم تهدید که به نظر من در  شرایط فعلی نوعی تهدید است. اصلا این مسئله با آزادی مغایرت ندارد دولت وظیفه دارند آنچه که به صلاح و نیاز مردم هستت را آزاد بگذارد و در زمینه های علمی و فرهنگی و هنری به صورت مشخص آزادی‌های لازم را بدهد و بتوانند دانشمندان از آن استفاده کنند اما در مواردی که باعث انحراف می شود کنترل کند. من یقین دارم استفاده مکرر از فضای مجازی که در اختیار بعضی ها است خودشان خسته و به صورت گزینشی در اینده روی این مسئله کار خواهند کرد و در مواقع ضروری عمل خواهند کرد.

سوال از روحانی: با عنایت به ضرورت گسترش فرهنگ ساده زیستی در جامعه اگر رئیس جمهور شدید تا چه اندازه سطح زندگی وزرای شما در  طراز جامعه خواهد بود؟

 روحانی: مسئله ساده زیستی ما در مقام عمل باید با قوانین و مقررات و آیین نامه ها تنظیم کنیم. والا با شعار یک کسی لباس ساده می پوشد من ساده زیست هستم و بعد می بینیم بزرگترین فسادها در همانجا نشات میی گیرد در سالهای گذشته دیدیم که چه فسادهایی صورت گرفت. عده‌ای آمدند که ما ساده‌زیست هستیم و گفتند که ما از اموال مردم حفاظت می‌کنیم. دیدیم که به خاطر بی‌توجهی و عدم استفاده از فرصت 2 میلیارد دلار آمریکایی‌ها پول ما را ضبط کردند. آن مبلغ چقدر می‌توانست به زندگی مردم کمک کند. 3 و 4 میلیاردی که تحت عنوان دور زدن تحریم بردند چه شد؟ این پول‌ها دست چه کسانی بود؟ چه کسانی به اینها اجازه دادند: دستگاه قضا باید به مردم جواب بدهد در این زمینه.

سوال از رئیسی: برای ارتقاء شان و منزلت فرهنگیان و بهبود سطح معیشتی آنان چه برنامه  ای دارید؟

 رئیسی: معلمان شغل ممتازی دارند که اینده کشور را تربیت می کنند و حقیقتا باید در کشور محترم و  منزلت و جایگاهشان محترم شمرده شود اما اینکه با بخشنامه و سخنرانی و هفته معلم بگوییم اینها محترم هستند اینهاا کافی نیست. این مسئله باید کاملا زمینه آن فراهم شود که معلمان ما بتوانند دانش افزایی کنند و به هنگام و بروز تر شوند. دوم مسئله معیشت آنها است یک معلم در شان آن نیست که بخواهد در مشاغل دیگری فعالیت کند.

 

جمعبندی نهایی کاندیداها

جهانگیری: من دو مطلب که در جلسه قبل آقای قالیباف گفتند یکی در مورد زباله و شورایاری هر دو مورد خلاف گفتند ایشان گفتند که از زباله برق تولید می‌کند الان 8 هزارتن زباله جمع می شود. مردم از گذشته باید عبرت گرفت انتخابات پیش رو انتخاب بین بد و بدتر نیست، باید به تدام راه بیندیشیم و از تغییر و تحول نترسیم. من نگرانی ها در مورد آینده گفتم. بیماریهای مزمن با مسکن دوا نمی شود. ایران فرصت های زیاد و بی نظیری دارد. شما مردم و جوانان که برای اولین بار رای می دهید شما معلمین و دانشجویان بزرگوار شما روستائیان عشایر، هنرمندان، اندیشمندان، بازنشستگان عزیز شما زنان و مردان و همه اقوام پای صندوق رای بیایید و سرنوشت انتخابات را تعیین کنید.

رئیسی: موضوعی که لازم است خدمت هموطنان عزیز عرض کنم آنچه نه بازگشت به گذشته و نه  تحمل وضع موجود بلکه تغییر به نفع مردم و آنچه باید تحقق پیدا کند در مورد برنامه هایی که بتواند گره گشایی کند ازز مشکلات مردم. دولت مستقر دو راه دارد بگوید یک: بگوید کارهایی که انجام دادم و می خواهم تکمیل کنم. من قضاوت نمی کنم شما مردم پاسخ بدهید آیا به وعده ها عمل شده است. دوم رقیب هراسی را موج می زنند در صحبت هایشان مشخص است این نوع برخورد کردن حتما اخلاقی نیست.

قالیباف: ما در دولت مردم بر این اعتقاد هستیم که اگر شفافیت و هوشمندی در دولت شکل بگیرد  هوشمندی اینکه ما سیستم های هوشمند را برای اصلاح ساختارها به کار بگیریم و شفافیت از این باب که مردم بر اساسس اصل هشتم قانون اساسی نظارت بر مدیران و مسئولان داشته باشند. یعنی بدانند که رئیس دولت و وزرا کجا زندگی می کنند کجا کار دارند و چه کاری انجام می دهند؟ اموالشان چیست؟ من پیشنهاد دارم به همه اعضا که هفته اینده بیاییم لیستمان را به مردم اعلام کنیم. به قوه قضائیه بگوییم که به عنوان نامزد اموالمان چقدر است؟ ثروت همه اعضای دولتمان روشن باشد و این شفافیت معلوم باشد که کجا هستیم فرزندانمان چه می کنند اگر اینگونه شد فساد اینگونه از بین میرود با هوشمند سازی سیستم ها فساد از بین می رود.

میرسلیم: هموطنان عزیز اداره کشور ما میسر نخواهد بود مگر با مشارکت مردمی. مشارکتی صرفنظر  از  وابستگی‌های طایفه ای مذهبی و سیاسی باشد.

روحانی: گفته شد که ما به دنبال صداقت هستیم و بیان واقعیت کاملا درست است من از مردم شریف و عزیز ایران می پرسم که کاندیداهای عزیزی که در طول این دو هفته در  برنامه هایشان از دولت انتقاد می کنند. منن سوال من این است که دولت هیچ کار مفیدی نکرده؟ طرح تحول سلامت، بیمه همگانی، خودکفایی گندم، گازوئیل، در بنزین که به زودی انجام میشود، زندگی کشاورزان که بهتر از گذشته شده است، سالی که گذشت 15 هزار میلیارد دولت پول گندم آنها را پرداخت کرده، راههای روستایی، برقی که الان خانوار 10 خانوار به پایین تر در روستا نداریم که برق نداشته باشند، گازرسانی که تا الان 9 هزار روستا گازرسانی شده، افزایش صادرات غیر نفتی که در تاریخ 60 ساله گذشته بی نظیر بوده، بهره برداری پارس جنوبی اگر کمپرسورها توقیف بود و با برجام درست شد، اینجا انجام نشده؟

هاشمی طبا: مردم ایران وارثان آن هنرمندان والاتبار هستند. مردم ایران باید به فرهنگی توجه کنند و به  فرهنگی برسند که ادامه دهند و میراث خوار آن هنرمندان بزرگ باشد. اگر ما هنر خوب زیستن را سرلوحه کارر خودمان قرار بدهیم می توانیم به مراحلی برسیم که ایران را سربلند کنیم ایران را بسازیم و ایران را عاری از هرگونه عدم صداقت کنیم و با هنر صادق بودن و با هنر صریح بودن و راست بودن آینده نکویی داشته باشیم.