وقت راستی آزمایی روحانی
قتِ راستی‌آزمایی روحانی
آرمان- حمید نظری
چند روز تا معرفی کابینه جدید دولت باقی مانده و همچنان بازار گمانه‌زنی‌ها در رابطه با وزرای احتمالی روحانی داغ است. البته اخباری که از گزینش افراد در کابینه شنیده می‌شود، به‌زعم بسیاری از حامیان آقای روحانی خبرهای خوبی نیست، چرا که مغایر با وعده‌ها، مطالبه‌ها و شاخص‌هایی است که از دولت تدبیروامید انتظار می‌رود. هرچند برخی نیز معتقدند آقای روحانی اهل قبول فشارهای اصولگرایان و مخالفان دولت نیست و کابینه‌ای در خور رأی 24میلیونی ملت انتخاب خواهد کرد. البته این یک روی سکه است. چهره‌های دیگری نیز هستند که نظر متفاوتی دارند. مرتضی حاجی در آخرین اظهارات خود به روزنامه ایران گفت: «بحث اصلاح‌طلبان این است که می‌خواهند دولتی باشد که تعهداتی را که به مردم داده شده عملی کند. آن کسی که رأی داده، به فرد رأی نداده؛ به شخصیتی که می‌خواهد این کارها را انجام دهد، رأی داده است؛ اگر محقق نشود بی‌وفایی شده و اعتبار آن رأی کمرنگ می‌شود. مردم باید احساس کنند در جهت همان مطالبات و وعده‌ها حرکت می‌شود. انتخاب مدیران باید به گونه‌ای باشد که مردم این پیام را دریافت کنند که برنامه‌هایی که به آن رأی دادند، اجرایی می‌شود. بحث این نیست که اصلاح‌طلبان را در دولت قرار دهیم؛ ما چنین حرف و توقعی نداریم. باور شخصی من این است که اصلاح‌طلبی و اصلاحات در کشور انجام شود؛ مهم نیست چه کسی انجام می‌دهد.»
جبران
در بحث چینش کابینه و اخباری که در خصوص آن به گوش می‌رسد، نظرهای متفاوتی وجود دارد. قاسم میرزایی‌نیکو، نماینده اعتدالی مجلس دهم در همین باره به «آرمان» می‌گوید: «گمانه‌زنی‌ها و جوسازی‌های فراوانی وجود دارد، ولی من فکر می‌کنم قوه عاقله‌ای که دست به چینش کابینه می‌زند، حتما به این نکته توجه خواهد داشت که باید در برابر مردم، حامیان، مسئولان نظام، گروه‌ها و تشکل‌هایی که برای پیروزی روحانی تلاش کرده‌اند، پاسخگو بود. به‌عقیده من آقای روحانی باتوجه به همین موضوع لیستی مناسب و درخور انتخاب خواهد کرد تا زحمت حامیان و رأی‌دهندگان نیز جبران شود و بتواند دربرابر آنها پاسخگو باشد.»
پاسخگوی ملت
بحث کابینه «فراجناحی» در حالی مطرح می‌شود که بسیاری معتقدند روحانی باید در اجرای برنامه‌های خود رئیس‌جمهور همه ملت باشد، اما در انتخاب روش‌ها، نیازمند کابینه‌ای است که با او همسویی دارد، چرا که مردم نیز به همین گفتمان و روش‌ها رأی داده‌اند. بنابراین انتخاب کابینه ناهمسو با رأی ملت، تناقض بزرگی با حماسه 29 اردیبهشت به حساب می‌آید. حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه در همین راستا به «آرمان» می‌گوید: «کابینه در درجه اول باید با رئیس‌جمهور هماهنگ باشد. اگر وزیری با رئیس‌جمهور هماهنگ نباشد از همان ابتدای امر مشکلات فراوانی را به همراه می‌آورد، چرا که در نهایت مسئول کارآمدی و عدم کارآمدی دولت، شخص رئیس‌جمهور است و اگر وزیری کار نکند، برنامه‌ای به ثمر ننشیند و مطالبات مردم پاسخ داده نشود، مسئولیت سنگینی با رئیس‌جمهور خواهد بود. اینکه رئیس جمهور برای پیشبرد برنامه‌های خود چه برنامه‌ای را پیش بگیرد، باعث می‌شود که مسئولیت‌های او دوچندان شود. من معتقدم که به‌صورت «توصیه‌ای» می‌توان به آقای روحانی پیشنهاد داد چه شاخص‌هایی در کابینه لحاظ شود، اما اینکه برخی به او فشار می‌آورند که چه مصادیقی در کابینه به کار گرفته شود اشتباه است و رئیس‌جمهوری که زیر بار فشارها کوتاه بیاید، حتما رئیس‌جمهور ضعیفی است.»
راستی‌آزمایی!
بحث انتخاب کابینه ناهمسو با رأی مردم، نه‌تنها باعث می‌شود که دولت آسیب ببیند، بلکه بسیاری معتقدند مردم نیز از این موضوع متضرر می‌شوند و پیش از اینکه دولت آغاز به کار کند آسیب‌هایی به مردم می‌زند که شاید به‌سختی قابل حل باشد. بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید نیز درباره همین موضوع به «آرمان» می‌گوید: «ما هم شنیده‌ایم که خبرهای خوبی از کابینه به گوش نمی‌رسد، اما منتظریم که فهرست کابینه اعلام شود تا ببینیم آیا در راستای همان شعارهای آقای روحانی است یا خیر. او در هیات دولت نیز وعده داد که کابینه باید مطابق مطالبات 24میلیون رأی باشد. منتظر راستی‌آزمایی صحبت‌های آقای روحانی هستیم. اگر این اتفاق رخ ندهد، طبیعتا باعث دلخوردی، سرخوردگی و ناامیدی پشتوانه اجتماعی خواهد شد.»
زمینه بروز احمدی‌نژادها!
انتخابات 29 اردیبهشت از هر حیث انتخابات متفاوتی با دوران گذشته بود، چرا که مخالفان روحانی تمام عزم خود را برای شکست روحانی به کار گرفته بودند اما موفقیتی حاصل نکردند. از مدت‌ها پیش از انتخابات شاهد رفتارهای تبلیغاتی و همچنین تخریب علیه اصلاح‌طلبان بودیم، اما در نهایت رأی مردم خلاف این اقدامات بود. اکنون اگر پاسخ این اقبال مردم به‌خوبی داده نشود، ممکن است در درازمدت آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری وارد سازد. نعمت احمدی، حقوقدان نیز در همین رابطه به «آرمان» می‌گوید: «اخباری که از کابینه به گوش می‌رسد، تاحدی ناامید کننده است. حتی گفته می‌شود که آقای روحانی پاسخگوی بزرگان اصلاحات هم نیست. در واقع این رویکرد اشتباهی است که یک شخص از نردبان اصلاح‌طلبان بالا برود و برای اصولگرایان و مخالفان دولت کابینه را چینش کند که مشکلات بسیاری برای همین دولت به وجود آورده بودند. به نظر من این موضوع بسیار ناامیدکننده است. اگر کابینه به همین صورتی باشد که خبرهای آن شنیده می‌شود، پیداست که با یک دلسردی روبه‌رو می‌شویم که در شورای اول شهر رخ داد. مردم به اصلاح‌طلبان اقبال کردند و آنها را انتخاب کردند ولی عملکرد آنها در شورا مناسب نبود و باعث شد از دل آن احمدی‌نژاد پدید آید.» احمد مازنی، نماینده اعتدالی مجلس دهم نیز به «آرمان» توضیح می‌دهد: «نخستین مساله برای دولت، بحث امنیت پایدار است؛ یعنی باید شرایطی فراهم شود که برای سرمایه‌گذاران، اهالی فرهنگ، فضای کسب‌وکار و دیگر کنشگران، فضای عمل فراهم شود، روابط بین‌الملل به سمت تنش‌زدایی برود و آسیب‌های اجتماعی نیز کاهش یابد. مجموعه این موضوعات، امنیت پایدار است. این در شرایطی محقق می‌شود که هماهنگی و اجماع نسبی میان دولت و ارکان کشور وجود داشته باشد و همچنین عهد و پیمانی که میان مردم و رئیس‌جمهور بسته شده، اجرا شود. وقتی یک رویکرد و گفتمان مورد انتخاب مردم قرار گرفته، لاجرم باید سیاست‌ها و مهره‌هایی که انتخاب می‌شوند، وفادار به عهدی باشند که با مردم بسته شده است. مهم‌ترین آزمون دولت، چینش کابینه است که باید متناسب با شعارها باشد، زیرا ممکن است اعتماد مردم را مورد آسیب قرار بدهد.»
نقش مجلس
پیش از این در سال 94 مردم مجلس اعتدالی دهم را جایگزین تندروها و دلواپسان مجلس نهم کردند. اکنون انتظار می‌رود که این مجلس مطابق میل مردم رفتار کند و اگر کابینه دولت مطابق رأی اکثریت بود، با آن همکاری و تعامل کنند. از سوی دیگر اگر در چینش کابینه، نظر ملت لحاظ نشده بود، نمایندگان آنها تلاش کنند که این موضوع اصلاح شود و هیات وزیران در خور برنامه‌ها و وعده‌های آقای روحانی انتخاب شود. غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، سخنگوی فراکسیون مستقلین نیز به «آرمان» گفت: «با کسی تعارف نداریم. ما در مجلس نشسته‌ایم تا پیگیر خواست مردمی باشیم که ما را انتخاب کرده‌اند. مردم فریب وعده‌های هیچ شخصی را نخورده‌اند و قرار نیست مجلس اجازه دهد مطالبات مردم پایمال شود. اگر حتی به فرض آقای روحانی نیز که منتخب مردم است قصد داشته باشد کابینه‌ای انتخاب کند که با وعده‌ها و مطالبات مردم در تناقض است، ما در مجلس چنین اجازه‌ای نخواهیم داد.»
لزوم تحول در کابینه
علی صوفی وزیر دوران اصلاحات درگفت‌وگو با «آرمان» اعلام کرد: مسئولیت کابینه متوجه آقای روحانی است؛ از سوی دیگر اصلاح‌طلبان نیز به علت حمایت از روحانی در انتخابات اخیر در مقابل اعتماد مردم به دعوتشان مسئولیت دارند. مطالبه مردم این است که کابینه‌ای در سطح شعارهای آقای روحانی در انتخابات به مجلس معرفی شود. برخی سعی می‌کردند در دولت اول روحانی گفتمان جدید را جایگزین گفتمان اصلاح‌طلبان کنند که با شکست روبه‌رو شد و شاهد بودیم روحانی با گفتمان اصلاحات و سپردن ستادهای انتخاباتی خود به اصلاح‌طلبان به پیروزی رسید. در نتیجه انتظار این است که روحانی تحولات اساسی و همسو با شعارهای خود را در کابینه ایجاد کند.
تفاوت
صادق زیباکلام نیز در همین ارتباط به «آرمان» گفت: روحانی قانونا باید کابینه را به مجلس معرفی‌کند و به اعتقاد من تفاوتی در معرفی وزیر اصلاح‌طلب یا اصولگرا وجود ندارد. چه تفاوتی دارد که عبد‌ا... نوری وزیر کشور باشد یا رحمانی فضلی؟ مشکلات اساسی در ساختار اداری ایران است که ارکان مختلف این حق را برای خود در نظر می‌گیرند سهمی از دولت داشته باشند. به نظر من کابینه فراجناحی معنایی در ادبیات سیاسی ندارد و از این رو در ایران نیز معنا نخواهد داشت.
حق روحانی
احمدشیرزاد در این رابطه به «آرمان» گفت: قطعا تغییرات در کابینه دوازدهم ایجاد خواهد شد. نباید حضور یک وزیر اصولگرا در کابینه دوازدهم را به‌معنای ماهیت اصولگرایی کابینه تعبیر کرد. روحانی تلاش دارد افرادی را در کابینه روی کار آورد که با او همراه باشند و هیچ دلیلی ندارد وزرایی را روی کار بیاورد که با خط‌مشی سیاسی و فرهنگی او مغایرت دارند. روحانی در دولت یازدهم، در برخی از استان‌ها که به‌گونه‌ای غیررسمی مقرراتی فراتر از قانون در نظر گرفته می‌شد، مقابله کرد به همین دلیل مجلس باید وزرایی را پذیرا شود که با رئیس‌جمهور هم‌نظر و هم‌مسیر باشند.
وزرا و رأی 24میلیونی
غلامرضا حیدری، نماینده تهران در این ارتباط به «آرمان» گفت: برکلمه فراجناحی بودن نقدهایی وارد است. اگر منظور از فراجناحی بودن این است که شخصی چند نبش داشته و بدون هویت باشد، امر نامطلوبی است، اما آنچه در سطح وزیر، نماینده مجلس و مقامات سطوح بالا دارای اهمیت است، هویت و چارچوب سیاسی است. ممکن است این افراد به پایگاه‌های مختلف سیاسی متعلق باشند، اما آنچه در این راستا اهمیت دارد کاردان بودن و رویکردی است که باید مبتنی بر24میلیون رأی داده‌شده به آقای روحانی باشد. البته طبیعی است که رئیس‌جمهور منتخب همه ملت است و وزرای منتخب نیز همانند نمایندگان مجلس خدمتگزار همه ملت هستند و انصاف، جوانمردی و تدبیر نیز این است که آقای روحانی اعضای کابینه خود را به‌گونه‌ای انتخاب کند که بتواند پاسخگوی مطالبات حامیان و رأی‌دهندگان خود باشد. اگر مساله به‌گونه دیگری رقم بخورد باید منتظر ماند تا وزرا معرفی شوند و نمایندگان بنا به سوگندی که خورده‌اند، وزرا را ارزیابی کنند و اگر وزیری را مناسب ندیدند طبیعتا رأی نخواهند داد، چون عقد اخوت نمایندگان با شخص نیست، بلکه با منافع ملی کشور است.
